Een niet-invasief apparaat dat is ontwikkeld aan de UCLA stelt een verlamde man in staat om een robotarm te bedienen met een succespercentage van 93% en wordt gepresenteerd als alternatief voor het invasieve model van Neuralink.
Terwijl Elon Musk blijft inzetten op hersenimplantaten om de menselijke geest met machines te verbinden, heeft een team van de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA) aangetoond dat het misschien niet nodig is om de schedel te openen om een vergelijkbaar resultaat te bereiken. Een nieuw, niet-invasief apparaat, aangedreven door kunstmatige intelligentie, heeft een man met gedeeltelijke verlamming in staat gesteld om een robotarm met 93% succes te besturen, aldus Nature Machine Intelligence.
Hersenen-computerinterfaces (BCI’s) hebben tot doel hersenactiviteit te vertalen naar commando’s voor het bedienen van externe apparaten. Tot nu toe waren de meest effectieve interfaces invasief, zoals die ontwikkeld door Neuralink, waarbij een operatie nodig is om elektroden in de hersenschors te implanteren. Deze systemen hebben hun nauwkeurigheid bewezen, maar brengen chirurgische risico’s en hoge kosten met zich mee. Tot nu toe leken de niet-invasieve alternatieven, gebaseerd op technieken zoals het elektro-encefalogram, minder betrouwbaar en te beperkt.
Het team van Jonathan Kao, hoogleraar biomedische techniek aan de UCLA, heeft echter hersensignalen die van buitenaf worden verzameld, gecombineerd met een kunstmatig intelligent systeem dat als “copiloot” fungeert. Op deze manier interpreteert het algoritme de intentie van de gebruiker en helpt het hem de gewenste actie uit te voeren.
Elon Musk krijgt er een nieuwe concurrent bij: kunstmatige intelligentie stelt een verlamde in staat zijn arm te bewegen zonder een chirurgische ingreep zoals die van Neuralink.
Tijdens de test slaagde een verlamde patiënt erin een robotarm te bewegen om blokken op een tafel te verplaatsen, met een succespercentage van 93%. “Deze copiloten werken samen met de gebruiker van de BCI en proberen te achterhalen welke doelen hij wil bereiken, waarna ze helpen om die acties uit te voeren”, legde Kao uit in een verklaring aan Nature.
Het nieuwe aan dit experiment is dat het een reëel alternatief biedt voor de chirurgische aanpak van Elon Musk. Volgens de onderzoekers zou het systeem de toegang tot hersen-machine-interfaces kunnen democratiseren, aangezien het geen invasieve operaties vereist en het klinische risico vermindert. Voor Zhengwu Liu, onderzoeker aan de Universiteit van Hongkong die niet aan het onderzoek heeft meegewerkt, “is het een goede manier om een krachtiger hybride mens-machine-systeem te realiseren”.
Gedeelde autonomie mag niet ten koste gaan van de autonomie van de gebruiker
Mark Cook, hoogleraar klinische neurowetenschappen aan de Universiteit van Melbourne
Het voorstel leidt echter tot discussie over de autonomie van de gebruiker. Het feit dat een algoritme het brein “assisteert” roept vragen op over de uiteindelijke controle over de handeling. Mark Cook, hoogleraar klinische neurowetenschappen aan de Universiteit van Melbourne, waarschuwt dat “gedeelde autonomie niet ten koste mag gaan van de autonomie van de gebruiker”. Het komt erop aan te garanderen dat kunstmatige intelligentie menselijke beslissingen aanvult, maar niet vervangt.
Deze bevinding voegt zich bij een technologische race waarin twee tegengestelde visies tegenover elkaar staan. Enerzijds is er het invasieve model van Neuralink, met chips die rechtstreeks in de hersenen worden geïmplanteerd en maximale precisie en een directe verbinding met de neuronen beloven. Anderzijds is er het niet-invasieve model van UCLA, dat gebruikmaakt van de kracht van kunstmatige intelligentie om de beperkingen van het extern aflezen van hersenactiviteit te compenseren.
De toekomst van BCI’s zal afhangen van welke van deze benaderingen het vertrouwen van de samenleving wint. De vraag is niet langer alleen welke technisch superieur zal zijn, maar welk model het meest geaccepteerd zal worden: permanente implantaten onder de huid of externe systemen die met behulp van algoritmen de gedachten van buitenaf kunnen lezen.
