Pestalotiopsis microspora is een schimmel uit het Amazonegebied die kan helpen in de strijd tegen plastic, dankzij zijn ongewone vermogen om polyurethaan te verteren.
De vervuiling door plastic is een van de ernstigste problemen van de moderne wereld. Veel oceanen en rivieren worden geteisterd door allerlei soorten afval en resten van microplastics die het water vergiftigen en hele ecosystemen verwoesten. Een onverwachte bondgenoot in deze strijd is echter de Pestalotiopsis microspora, een schimmel uit het Amazonegebied die zich voedt met polyurethaan en die de sleutel kan zijn om ons te helpen de planeet schoon te maken.
Pestalotiopsis microspora, de schimmel die zich voedt met plastic en die de sleutel kan zijn in de strijd tegen microplastics
Het geslacht Pestalotiopsis werd voor het eerst beschreven in 1880 in Buenos Aires door de mycoloog Carlos Luigi Spegazzini. Pas in 2011 ontdekte een groep onderzoekers van de Universiteit van Yale in het Ecuadoraanse Amazonegebied dat een van de soorten, Pestalotiopsis microspora genaamd, een buitengewone eigenschap had: het afbreken en metaboliseren van polyurethaan. Deze endofytische schimmel, die normaal gesproken in plantenweefsels leeft zonder deze te beschadigen, verraste de wetenschappelijke gemeenschap door zijn vermogen om synthetische kunststoffen af te breken, zelfs in omstandigheden waarin andere micro-organismen niet kunnen overleven, zoals zuurstofloze omgevingen.
Wat deze schimmel uniek maakt, is zijn metabolisme. Door middel van specifieke enzymen is Pestalotiopsis microspora in staat om de chemische bindingen van polyurethaan te verbreken en deze om te zetten in eenvoudigere verbindingen die hij kan gebruiken als energiebron. Simpel gezegd ‘voedt’ dit micro-organisme zich met plastic door het af te breken tot minder schadelijke moleculen, een proces dat het onderscheidt van andere bacteriën en schimmels die alleen onder zeer beperkte omstandigheden plastic afval kunnen afbreken.
De mogelijkheid om deze schimmel voor praktische doeleinden te gebruiken heeft veel belangstelling gewekt in de strijd tegen plasticvervuiling. Hoewel het nog in de onderzoeksfase verkeert, stellen wetenschappers dat de enzymen ervan kunnen worden gebruikt in de biotechnologie om duurzamere afvalverwerkingssystemen te ontwikkelen, of zelfs in recyclinginstallaties die gebruik kunnen maken van dit natuurlijke proces.
Er wordt ook onderzocht of het mogelijk is om de genen die verantwoordelijk zijn voor deze activiteit te isoleren en over te brengen naar andere micro-organismen om de efficiëntie ervan te maximaliseren, waardoor ook andere kunststoffen zoals polyethyleentereftalaat (PET) of polyvinylchloride (PVC) zouden kunnen worden gemetaboliseerd.
Kortom, hoewel er helaas nog geen praktische toepassingen voor zijn, geeft de ontdekking van het vermogen om polyurethaan te metaboliseren ons hoop voor de toekomst en kunnen we ons hele kolonies schimmels voorstellen die tonnen plastic verorberen en de vervuiling drastisch verminderen. Deze ontdekking is het levende bewijs dat soms de natuur zelf de oplossing heeft voor de problemen die wij mensen hebben gecreëerd. Onderzoekers wijzen erop dat er nog jaren van biotechnologische ontwikkeling nodig zijn om deze ontdekking op industrieel niveau toe te passen, maar de deur is nu open.
