Cala Espart, een piepklein natuurgebied in Santa Eulària, vlakbij de exclusieve luxe urbanisatie Roca Llisa, is moeilijk bereikbaar. De bewaker van deze villawijk naast de golfbaan waarschuwt: de weg is “onbegaanbaar” vanwege de recente stormen. Dat is vreemd, want van die recente regenbuien is nauwelijks nog iets te merken nu het eind augustus zo warm is. Hij geeft aan dat het beter is om vanuit het dorp Jesús te gaan. De toegang tot de baai is moeilijk voor een gewone badganger, maar niet voor de huurders of eigenaren van deze luxe gebouwen die de kustlijn bezaaien en deze zomer het onderwerp waren van controverse vanwege pogingen om Cala Espart te privatiseren door zonder toestemming van Costas ligbedden en parasols te plaatsen.
Het gebeurde in juni, toen verschillende bewoners van aangrenzende woningen zagen hoe een werkneemster lange tijd bezig was met het uitrollen van strandartikelen, waardoor een groot deel van het strand werd bezet zonder dat zij over de benodigde vergunning beschikte. Volgens de regelgeving heeft een bedrijf dat deze dienst voor commerciële doeleinden wil aanbieden een openbare concessie nodig van de gemeente als het om een stedelijk strand gaat (en dus onder de bevoegdheid van de gemeente valt) of van de Balearische regering, via de Dirección General de Costas, als het om een openbaar maritiem-terrestrisch domein gaat.
De situatie is niet nieuw. In dezelfde maand gebeurde iets soortgelijks in Cala Molí, in de gemeente Sant Josep. In dit geval leidde de ergernis van een buurman ertoe dat hij de ligstoelen en parasols die een villa op eigen initiatief had neergezet, verwijderde, waarmee hij het respect van de hele gemeenschap verdiende, zoals in juni in Nou Diari werd gepubliceerd. Román, operationeel directeur van El Silencio Ibiza, de enige beach club in deze baai josepina, verzekert dat zijn bedrijf wekelijks wordt gecontroleerd door de gemeente, aangezien het om een concessie gaat. In feite mogen er op het strand precies evenveel elementen staan als in de mijlpaal is vastgelegd.
Volgens de regelgeving heeft een bedrijf dat deze dienst voor commerciële doeleinden wil aanbieden een openbare concessie nodig van de gemeente als het om een stedelijk strand gaat (en dus onder de bevoegdheid van de gemeente valt) of van de regering van de Balearen, via de Dirección General de Costas, als het om openbaar maritiem-terrestrisch domein gaat.
“Deze persoon”, zegt hij, verwijzend naar degenen die zonder toestemming een groot deel van het strand bezetten, “besloot op een ochtend aan te komen en daar op de punt verschillende ligbedden en parasols neer te zetten”. Hoewel hij het niet zelf heeft gezien, vertelden de buren, met wie hij een goede band heeft, hem dat het om een buitenlandse familie ging die een villa bezit op de hellingen van Cala Molí.
Blijkbaar was het een van hun werknemers die tijdens de vakantie van zijn bazen elke dag naar het strand ging om allerlei spullen neer te zetten voor hun comfort tijdens de dag vol zon en zout. Het ging niet, zoals sommigen ten onrechte dachten, om een particulier bedrijf, maar om werknemers die waren ingehuurd door de familie met een hoge koopkracht. Dit wordt bevestigd door Román, die verzekert dat niemand “geld verdiende” met het verhuren van deze strandartikelen, maar dat ze deze zelf gebruikten om ervan te genieten, in tegenstelling tot andere toeristische villa’s die wel een toeslag zouden vragen voor het aanbieden van deze service aan hun klanten.
Hoewel hij de persoon die uiteindelijk de ligbedden en parasols heeft verwijderd niet kent, bevestigde hij via de lokale pers dat het om een buurman van de huizen in de buurt van de baai ging. De strijd van de buurtbewoners tegen de eigenaren culmineerde in een bord dat naast de ontmantelde accommodatie verscheen: “Het strand is een openbare ruimte en maakt geen deel uit van het huis dat jullie hebben gehuurd. Als jullie een ligstoel willen neerzetten, kom dan net als iedereen en zet hem neer waar jullie willen. Eivissa vrij van piraten!”, publiceerde Nou Diari in hetzelfde bericht. De acties van de buurtbewoners, in combinatie met de publicaties in de media, waren voldoende om een einde te maken aan de invasieve praktijken van de eigenaren van het luxe huis.
De strijd van de buurtbewoners tegen de eigenaren culmineerde in een bord dat verscheen naast de ontmanteling van de inrichting: ‘Het strand is een openbare ruimte en maakt geen deel uit van het huis dat jullie hebben gehuurd. Als jullie je ligstoel willen neerzetten, kom dan net als iedereen en zet hem neer waar jullie willen. Eivissa vrij van piraten!’
Privatisering van de openbare ruimte
“Ik wil niet zeggen dat ze dachten dat het strand van hen was, maar wel dat ze er met hun hoge comfortniveau toegang toe hadden, ten koste van de andere badgasten”, zegt de operationeel directeur van de beach club op Ibiza. Dit tafereel is niet erg gebruikelijk in de baai, verzekert Román. Hoewel deze versie botst met die van de buren, die klaagden dat de privé-installatie van ’s ochtends tot ’s avonds plaatsvond en dat het tafereel zich soms wekenlang herhaalde.
In Cala Molí liggen grote villa’s verspreid over het bergachtige landschap dat zich uitstrekt vanaf de kleine enclave met kristalhelder water en ‘còdols’ (stenen en rotsen aan de kust), naast oude hutten aan de rechterkant, die herinneren aan het niet zo lang geleden leven van de vissers van de Balearen. Hetzelfde gebeurt in andere baaien van Sant Josep, zoals Cala Vadella, waar de gebouwen zich tussen de bomen te dicht bij de kust vermenigvuldigen. Volgens de gemeente Sant Josep aan zijn er deze zomer geen klachten ingediend bij het gemeentebestuur over de plaatsing van strandelementen door particuliere villa’s.
In Cala Molí verspreiden grote villa’s zich over het bergachtige landschap dat oprijst uit de kleine enclave met kristalhelder water en ‘còdols’ (stenen en rotsen aan de kust), met ‘escacs’ aan de rechterkant die herinneren aan het -niet zo- oude leven van de vissers van de Balearen.
Aan de andere kant wordt het geval van El Silencio, dat zich strikt houdt aan het aantal elementen dat in de aanbesteding is vastgelegd en aan de prijs die het aan zijn klanten in rekening brengt (in totaal tien euro), niet herhaald door veel van de concessiehouders aan de kust, zoals deze krant aan het begin van de zomer heeft kunnen vaststellen. In Cala Bassa neemt de plaatsing van Balinese bedden door de Cala Bassa Beach Club (CBbc) de hele kilometer kustlijn in beslag, waardoor er nauwelijks ruimte overblijft voor andere badgasten. Ook worden klanten verplicht om in het etablissement te consumeren om gebruik te kunnen maken van de faciliteiten van het bedrijf, waarvoor sommige toeristen tot wel 300 euro betalen.
In Cala Bassa beslaan de Balinese bedden van de Cala Bassa Beach Club (CBbc) de hele kilometer kustlijn, waardoor er nauwelijks ruimte overblijft voor andere badgasten. Bovendien worden klanten verplicht om in het etablissement te consumeren om van de faciliteiten te kunnen genieten, waarvoor sommige toeristen tot wel 300 euro betalen.
Teleurstellende politie-inspecties
Een andere plek waar dit seizoen misstanden plaatsvonden, was Cala d’en Serra (Sant Joan), waar de enige strandbar schaamteloos het toegestane aantal ligbedden op het strand overschreed, zoals destijds werd gemeld door Diario de Ibiza. De lokale politie van de gemeente voerde een inspectie uit in de baai nadat een milieuorganisatie van het eiland de situatie via de media en sociale netwerken had bekritiseerd. Bij hun aankomst konden ze alleen maar bevestigen dat het maximum aantal ligbedden dat volgens de voorschriften is toegestaan, werd aangehouden, meldde hetzelfde lokale medium, dat ook een foto publiceerde waarop duidelijk te zien is dat er in totaal 30 ligbedden staan.
Het was een van de leden van de milieuorganisatie Amics de la Terra die persoonlijk constateerde dat de grenzen van de concessie werden overschreden, legt Juanjo Torres, een van de woordvoerders, uit aan. “Wat er gebeurde, was dat het nieuws zich snel verspreidde over de stranden van de gemeente en dat de concessiehouders haastig alles opruimden wat ze niet mochten hebben”, aldus Torres. Het is echter niet bekend waar de tip vandaan kwam. Naar aanleiding van deze gebeurtenissen heeft de gemeente Sant Joan toegezegd de rest van de zomer inspecties uit te voeren langs de hele kustlijn die onder haar bevoegdheid valt.
