“De waarnemingen kunnen cruciale details onthullen over de fysica en chemie van de vorming van planeten in andere stelsels dan het onze”, aldus de studie.
De laatste en enige bekende derde interstellaire bezoeker van ons zonnestelsel wordt elke week fascinerender. Het object, dat begin juli werd waargenomen en de naam 3I/ATLAS kreeg, zou volgens alle observaties tot nu toe een komeet zijn. Het reist zo snel dat astronomen aan één blik op zijn snelheid konden zien dat het van ontelbare duizenden lichtjaren ver komt. E Het zou zelfs ouder kunnen zijn dan ons hele zonnestelsel.
Nu heeft de James Webb-ruimtetelescoop zijn blik, en met name zijn nabij-infraroodspectrograaf, op het object gericht, waardoor we meer details over de grootte en samenstelling ervan hebben gekregen die bevestigen wat andere observatoria, waaronder de Hubble-ruimtetelescoop, eerder hadden ontdekt.
Deze bevindingen zijn gepubliceerd in een nieuwe studie van wetenschappers van de NASA en verschillende universiteiten, die momenteel in afwachting is van peer review. Een bijzonder fascinerend detail in de conclusies is dat “3I/ATLAS de hoogste verhouding koolstofdioxide/water heeft die ooit in een komeet is waargenomen”.
Het lijkt er ook op dat het ijs dat in de komeet begraven ligt, blootgesteld zou kunnen zijn geweest aan hogere stralingsniveaus dan die uit ons zonnestelsel, zo ontdekten de auteurs. Het is een ongerept stukje kosmos, dat toevallig voor onze deur is neergedaald.
“Voortdurende spectroscopische waarnemingen van interstellaire objecten kunnen cruciale details onthullen over de fysica en chemie van de planeetvorming in andere planetenstelsels dan het onze”, bevestigt de studie.
Men neemt aan dat kometen in grote hoeveelheden ontstaan tijdens de vorming van een planetair systeem en kunnen worden weggeslingerd door gravitationele ontmoetingen met grotere objecten, zoals planeten, leggen de auteurs van de studie uit. Deze kosmische sneeuwballen, een mengsel van gesteente, ijs en stof, worden verwarmd wanneer ze een ster zoals onze zon naderen, waardoor ze een heldere gaswolk vrijgeven, een zogenaamde coma, die hen hun kenmerkende uiterlijk geeft.
Men dacht dat de vorige interstellaire bezoeker, Borisov, ook een komeet was. Beide hebben duidelijke tekenen van kometenactiviteit vertoond, zoals de aanwezigheid van een coma. Maar Borisov leek sterk op de goed bestudeerde kometen in ons zonnestelsel, schreven de auteurs, behalve dan de ongebruikelijke hoeveelheden koolmonoxide.
htigheid tussen water en koolstof lijkt 3I/ATLAS een heel ander object te zijn. Een hypothese die deze ongekende koolstofverhouding suggereert, is dat de komeet aanvankelijk is ontstaan in de circumstellaire wolk van gas en stof die een ontluikende ster omringt, de zogenaamde protoplanetaire schijf, met name in de buurt van een gebied dat de CO2-ijslijn wordt genoemd, waar de temperaturen laag genoeg zijn om CO2-moleculen te laten bevriezen en in een vaste stof te veranderen.
Met zijn extreme onevenwichtigheid tussen water en koolstof lijkt 3I/ATLAS een heel ander object te zijn. Een hypothese die deze ongekende koolstofverhouding suggereert, is dat de komeet aanvankelijk is ontstaan in de circumstellaire wolk van gas en stof die een ontluikende ster omringt, de zogenaamde protoplanetaire schijf, met name in de buurt van een gebied dat de CO2-ijslijn wordt genoemd, waar de temperaturen laag genoeg zijn om CO2-moleculen te laten bevriezen en in een vaste stof te veranderen.
Als alternatief zou iets kunnen voorkomen dat de warmte van de zon de diepten van de kern van de komeet bereikt, waardoor de sublimatie van waterijs tot waterdamp wordt onderdrukt, speculeerden de auteurs.
Op dit moment snelt 3I/ATLAS met een snelheid van meer dan 222.000 kilometer per uur naar het centrum van het zonnestelsel. Zijn snelheid en baan wijzen erop dat hij zijn oorsprong vindt in het centrum van de melkweg, mogelijk in een sterrenstelsel met een laag gehalte aan zware elementen. Om zo’n ongelooflijke snelheid te bereiken, zou hij onvoorstelbaar oud moeten zijn: misschien wel 3 tot 11 miljard jaar, volgens eerdere schattingen. De laatste bevindingen van James Webb zouden meer duidelijkheid kunnen verschaffen over zijn oorsprong en geschiedenis.
Naar verwachting zal 3I/ATLAS rond 30 oktober van dit jaar zijn perihelium bereiken, het punt waarop hij het dichtst bij de zon staat, en daarbij de baan van Mars naderen. Tijdens deze reis zal hij vanuit ons perspectief achter de zon langs bewegen, wat betekent dat hij een tijdlang onzichtbaar zal zijn.
