De Grote Blauwe Gat, gelegen voor de kust van Belize, is een zeegrot met een diepte van meer dan 120 meter die al bijna zes millennia lang dienst doet als natuurlijk archief van de atmosferische omstandigheden in het Caribisch gebied. Een team van wetenschappers onder leiding van Dominik Schmitt heeft zelfs een sedimentkern van 30 meter diep geboord die de langste en meest continue registratie van tropische stormen in de regio bevat.
Dit geologische bewijs heeft een geleidelijke toename van cyclonale verschijnselen sinds 5700 jaar geleden aan het licht gebracht, met een trend die de afgelopen twee decennia aanzienlijk is versneld. “De frequentie van stormen in dit gebied is de afgelopen 20 jaar veel hoger geweest dan in de afgelopen zes millennia”, legde Schmitt uit.
Aan de hand van de sedimentlagen die na het passeren van deze systemen zijn afgezet, kan worden berekend hoeveel cycloonachtige gebeurtenissen er in de loop van de tijd hebben plaatsgevonden. Met deze methode is de klimaatgeschiedenis van het gebied met grote nauwkeurigheid gereconstrueerd. De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Science Geology, geeft aan dat de stijging van de oppervlaktetemperaturen van de oceaan, verergerd door de vervuilende uitstoot sinds de industriële revolutie, een van de belangrijkste factoren is achter de toename van stormen.
Opwarming van de oceanen en veranderingen in de atmosfeer
Een andere bepalende factor is de zuidwaartse verschuiving van de Intertropische Convergentiezone, een klimaatzone die bepalend is voor de vorming en het traject van cyclonen in de Atlantische Oceaan. “Door deze verschuiving zijn de routes van de stormen naar lagere breedtegraden verschoven”, aldus Schmitt, die ook wees op de invloed van intensere La Niña-episodes.
Wetenschappers schatten dat, als deze ontwikkeling zich voortzet, het Caribisch gebied vóór 2100 te maken kan krijgen met tot 45 tropische stormen en orkanen. Dit aantal ligt ruim boven de niveaus die in eerdere eeuwen in het sedimentair archief zijn waargenomen.
“Deze hoge frequentie kan niet worden toegeschreven aan natuurlijke klimaatschommelingen of zonnestraling”, aldus Schmitt. Het team beschouwt dit als een onmiskenbaar teken van de impact van de moderne opwarming van de aarde op het tropische klimaatsysteem.
